Ondernemers in Zeeland vragen meer vertrouwen

De Zeeuwse economie kent een aantal uitdagingen, maar niet grotere dan elders. Dat zegt gedeputeerde Jo-Annes de Bat van Economie. Zeeuwse ondernemers zijn over het algemeen redelijk tevreden, alleen de regeldruk begint te knellen. “Dat moet we ombuigen naar meer vertrouwen.”

Als je de economische ontwikkeling afmeet aan het aantal vacatures, zie je dat de Zeeuwse economie groeit, constateert De Bat. “Bedrijven zijn nog steeds op zoek naar mensen. Dat heeft natuurlijk ook te maken met de krapte op de arbeidsmarkt. Aan de andere kant zie je zaken die knellen, met name de netcongestie. Bedrijven die willen verduurzamen of nieuwe bedrijven die zich willen vestigen, hebben elektriciteit nodig en die kan niet altijd geleverd worden. Ook de vraag naar ruimte in Zeeland is groot. We hebben meer woningen nodig, maar ook ruimte voor bedrijventerreinen en energievoorziening.”

Meer tevredenheid
Vergeleken met onze buurprovincies steken we niet slecht af, vindt De Bat. “Het probleem op de arbeidsmarkt is geen specifiek Zeeuws probleem, al is het hier net iets krapper. Netcongestie was er op andere plekken al eerder dan in Zeeland. Over het algemeen leidt het ondernemerschap in Zeeland tot meer tevredenheid dan elders. Dat heeft ermee te maken dat alles hier wat meer geleidelijk gaat. Wellicht komt dit omdat we in Zeeland relatief veel familiebedrijven hebben. De pieken zijn minder hoog en de dalen minder diep. En dat is voor ondernemers vaak prettig.”

Nucleair kenniscentrum
Het provinciebestuur is bezig de knelpunten in de Zeeuwse economie op te lossen. “We proberen meer jongeren hier te houden en mensen die ooit vertrokken zijn, terug te halen. We zien steeds meer mooie initiatieven op dat gebied, zoals Rootz in Zeeuws-Vlaanderen. Zij zorgen er echt voor dat Zeeuws-Vlaamse jongeren weggaan met het idee: in Zeeuws-Vlaanderen is goed werk te vinden, dus na mijn studie kan ik terug. Daarnaast is het belangrijk dat onderwijs en bedrijfsleven samen proberen dingen te zoeken die spannend en exclusief voor Zeeland zijn. Daarom zetten we ook in op de ontwikkeling van een nucleair kenniscluster. Dat is nog nergens in Nederland en dat kan jongeren verleiden om juist voor Zeeland te kiezen.” Het probleem van de netcongestie probeert de provincie op te lossen door te investeren in het netwerk, maar ook door bedrijven onderling meer laten communiceren. “Want er zit nog wel ruimte op het stroomnet als we bedrijven goed met elkaar verbinden, of als we lokale opslag kunnen regelen. En sommige bedrijven hebben een grotere aansluiting dan waar ze nu gebruik van maken. Op die manier zijn nog goede oplossingen te vinden.”

Samen optrekken
De krapte op de arbeidsmarkt is in Zeeland geen nieuw probleem en vraagt voortdurend aandacht, zegt De Bat. “Samen met gemeenten proberen we de Zeeuwen die nog niet werken, aan het werk te krijgen. Daarnaast trekken we samen op met andere provincies om het Rijk te overtuigen dat meer werken ook echt moet lonen. Ik hoor van veel bedrijven dat hun werknemers soms best willen, maar dat meer uren werken vaak niet leidt tot meer inkomen. Daarnaast moeten we inzetten op innovatie. Welk werk gebeurt nu door mensen dat je ook op een andere manier kunt invullen? Ook heb je innovatie nodig voor verduurzaming. Daar zijn allerlei subsidies en ondersteuningsprogramma’s voor. Op dit moment praten we met ondernemersverenigingen over de energietransitie en innovatie. Zodat ondernemers ook echt weten wat er kan en dat er potjes zijn om samen iets voor elkaar te krijgen.”

Hoge regeldruk
Als gevolg van de inflatie en oorlog in onder meer Oekraïne heeft North Sea Port vorig jaar minder overgeslagen. Maar De Bat vindt de verduurzaming van de havens een groter uitdaging. “En daarin hebben de havens een heel grote slag gemaakt. Elk bedrijf weet dat die verandering nodig is en wil het ook, maar het moet ook kunnen. En dat heeft dan weer te maken met elektriciteit, middelen en vooral regelgeving. We zien dat de regeldruk hoog is en soms leidt tot frustratie. Een bedrijf dat graag wil verduurzamen, moet zich niet als eerste bezighouden met de CO2-uitstoot van het woon-werkverkeer van hun werknemers. We moeten grote stappen zetten, processen verduurzamen en grondstoffen circulair maken. De rest komt later wel. Op dit moment vragen we ondernemers welke regelgeving vooral knelt en hoe we dat kunnen ombuigen naar vertrouwen. Dan kunnen wij dat terugschakelen naar het Rijk. Want uiteindelijk gaat het niet zozeer om meer groei, maar om de balans. Je moet zorgen dat mensen het plezierig vinden in Zeeland, dat de banen er zijn en dat de industrie daadwerkelijk verduurzaamt.”