TenneT maakt het hoogspanningsnet in Zeeland klaar voor een duurzame toekomst. Sander de Schepper, communicatieadviseur bij Tennet, vertelt dat vormgeven van de energietransitie in Nederland wellicht de grootste uitdaging is sinds de Deltawerken. En even hard nodig: de energietransitie vereist een versterking van het landelijke en regionale net. “Regionale, duurzame initiatieven krijgen hiermee de ruimte”, benadrukt Johanna Breuning, strategisch omgevingsmanager bij TenneT. “Door meer windenergie aan land te brengen, kunnen ook andere initiatieven van de grond komen, zoals het gebruik van waterstof. Bovendien zijn projecten als deze goed voor de werkgelegenheid.”
TenneT beheert het hoogspanningsnet in Nederland en grote delen van Duitsland. TenneTs belangrijkste taken zijn het verzorgen van transport- en systeemdiensten en het faciliteren van de energiemarkt. Omgevingsmanager Johanna is hoofdzakelijk in Zeeland actief. “Hier hebben we verschillende projecten. Ik coördineer de contacten met de regionale stakeholders, zoals gemeenten en provincie en zorg dat iedereen van elkaar weet waarmee we bezig zijn. Naast de nieuwe projecten voor de versterking van het elektriciteitsnet, hebben we het bestaande net dat onderhoud en beheer vergt. Verder onderhouden mijn collega’s en ik contact met belangrijke grootverbruikers, energieproducenten en landeigenaren waarop de masten staan.”
Nieuwe 380 kV hoogspanningsverbinding
Eén van de meest opvallende projecten waaraan TenneT momenteel werkt, is de 380 kV hoogspanningsverbinding tussen Borssele en Rilland. Deze is nodig, omdat de transportcapaciteit van de huidige verbinding volledig wordt benut. Onderhoud aan deze verbinding is daardoor niet meer mogelijk. Sander: “Deze stroomsnelweg is noodzakelijk voor het transporteren van de elektriciteit van de bestaande én toekomstige windparken op zee die in Borssele aan land komen. Wie denkt dat deze energie hier aan land komt om uiteindelijk verder getransporteerd te worden in het Nederlandse hoogspanningsnet, vergist zich. Veel van deze opgewekte groene energie is nodig voor regionaal gebruik. Kijk eens naar de verduurzamingsopgave voor de industrie. Veel industrieën zullen geëlektrificeerd worden, waardoor de regionale vraag naar elektriciteit zal toenemen.” TenneT maakt bij deze nieuwe hoogspanningsverbinding gebruik van wintrackmasten. De nieuwe stroomsnelweg is 48 kilometer lang en komt in 2023 in gebruik. Sander: “Het gaat in totaal om 109 mastlocaties met twee pylonen. Als deze verbinding gereed is, halen we een groot deel van de oude verbinding weg.”
Schouwen-Duiveland
Verder is TenneT bezig met de voorbereidingen voor de versterking van het net op Schouwen-Duiveland. Dat is nodig, want tal van duurzame projecten kunnen daar momenteel niet aangesloten worden. “Dat is het lastige”, vertelt Johanna. “De noodzaak is er, maar deze projecten hebben een behoorlijke ruimtelijke impact dus dat kost tijd.” Naar verwachting wordt eind 2023 gestart met de bouw van nieuwe hoogspanningsstations bij Zierikzee en Halsteren. Sander: “Het station in Zierikzee wordt verbonden met het station bij Halsteren. Daar wordt het aangesloten op het landelijke hoogspanningsnet. De locatiekeuze was een zorgvuldig proces, waarbij we zoveel mogelijk zorgen en belangen in kaart hebben gebracht. Zo hebben de gemeentes een weloverwogen locatiekeuze kunnen maken. Dat is belangrijk vanwege de impact. Het station bij Zierikzee wordt zo’n 6 voetbalvelden groot en bij Halsteren zelfs 18. De stations worden overigens via ondergrondse kabels met elkaar verbonden, zodat op Schouwen-Duiveland en Tholen geen hoogspanningsmasten komen.”
Windenergie aan land
In 2020 zijn de windparken Borssele Alpha en Beta opgeleverd. De stroom hiervan komt aan land bij Borssele. In de komende jaren worden nog meer windparken op zee aangesloten die bij Borssele aan land komen, waaronder IJmuiden Ver Alpha en een extra verbinding naar het Sloegebied. Dit zijn beide gelijkstroomkabels die ieder 2 Gigawatt aan stroom transporteren. “Zeeland is één van de belangrijke hubs waar stroom aan land komt. Die keuze is logisch, we sluiten aan op plaatsen waar nu of in de toekomst veel energie verbruikt wordt en waar het elektriciteitsnet de niet gebruikte stroom kan transporteren. De aanleg van de kabels naar het windpark IJmuiden Ver Alpha start medio 2025. We zitten nu in de afstemmingsfase. Dat betekent overleggen met tal van partijen zoals vissers, natuurorganisaties, overheden, maar ook strandpaviljoenhouders en eigenaren van andere ondergrondse kabels en leidingen. Daarnaast lopen verschillende Europese aanbestedingen voor onder andere de bouw van het platform op de Noordzee, het nieuwe converterstation en de productie en aanleg van de kabels.”
Meerwaarde
Johanna en Sander benadrukken het belang van deze werkzaamheden. “Alle netuitbreidingen zijn nodig om de doelen uit de Regionale Energiestrategie (RES) te behalen. De transitie naar een duurzame energievoorziening en vergroening van de industrie vraagt een ander elektriciteitsnetwerk. We realiseren ons dat onze projecten soms overlast veroorzaken, maar ze bieden ook kansen. Ze geven ruimte aan duurzame energie-initiatieven, maken elektrificatie van de industrie en het gebruik van waterstof mogelijk. Tot slot liggen er volop kansen voor werk en werkgelegenheid.”
Auteur: Caroline Houmes
Fotograaf: Badet Hogervorst en Nienke Wieringa
